ANTIKYTHERA MECHANISM

ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΓΕΩΦΥΣΙΚΗΣ του ΕΘΝΙΚΟΥ ΑΣΤΕΡΟΣΚΟΠΕΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ

Την Πέμπτη, 4 Σεπτεμβρίου 2008 και ώρα 19.30 στις εγκαταστάσεις του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών στο λόφο των Νυμφών, η Α.Ε. ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, κ. Κάρολος Παπούλιας, παρουσία του εξοχωτάτου Πρωθυπουργού, κ. Κ. Καραμανλή, του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερωνύμου και εκπροσώπων της Πολιτειακής ηγεσίας της χώρας και ξένων πρεσβειών και Ιδρυμάτων, θα εγκαινιάσει το Μουσείο Γεωαστροφυσικής και τον Γεωαστροφυσικό Περίπατο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.

Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, το αρχαιότερο ερευνητικό Ίδρυμα της χώρας, θεμελιώθηκε στις 26 Ιουλίου 1842 επί βασιλέως Όθωνος, σε σχέδια του αρχιτέκτονα Θεόφιλου Χάνσεν. Το Αστεροσκοπείο ιδρύθηκε για να παρακολουθεί όχι μόνον τα ουράνια φαινόμενα αλλά και τα μετεωρολογικά και τα υποχθόνια (σεισμολογικά φαινόμενα). Το σημαντικό αυτό Ίδρυμα ιδρύθηκε με πρωτοβουλία του αειμνήστου Γεωργίου Σίνα, μεγάλου ευεργέτου του Έθνους και συνέχισε ανελλιπώς τη λειτουργία του μετεξελισσόμενο, μέσα στις δεκαετίες που ακολούθησαν, σε ένα διαρκώς ανανεούμενο ζωντανό κύτταρο της έρευνας και της εκπαίδευσης της χώρας. Η θέση που επελέγη από τους αρχιτέκτονες δεν είναι τυχαία, διότι το Ίδρυμα εγκαταστάθηκε στο λόφο των Νυμφών, σε απόσταση περίπου 200 μέτρων από τη θέση που λειτουργούσε το Ηλιοτρόπιο του Μέτωνος, ο οποίος τον 5ο αιώνα π.Χ. έδιδε πληροφορίες για ουράνια και κλιματικά φαινόμενα, εγκατεστημένος δίπλα στην Πνύκα. Ο περίφημος Μετώνειος Κύκλος αποκαλύφθηκε στο Μηχανισμό των Αντικυθήρων, αντίγραφο του οποίου εκτίθεται επίσης στα εκθέματα του Μουσείου.

Το Μουσείο διαθέτει πλήρως ανακαινισθείσα Βιβλιοθήκη του 19ου αιώνα και σπάνια επιστημονικά όργανα, όπως τηλεσκόπια, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή του πληρέστερου χάρτη της σελήνης που κατασκεύασε ο δεύτερος Διευθυντής του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Ιούλιος Σμιτ. Το χάρτη αυτό αναφέρει και ο Ιούλιος Βερν στο έργο του «Ο Περίπλους της Σελήνης». Ο μοναδικός αυτός χάρτης εκτίθεται στο Μουσείο και έχει περίπου 33.000 σχηματισμούς πάνω στο σεληνιακό τοπίο. Εκτίθενται επίσης επίγεια γεωδαιτικά όργανα που χρησιμοποίησε η αποστολή του Ναπολέοντος στην Ελλάδα το 1800, ο Οκτάντας του Παλάσκα, πρώτου Διευθυντή του Ιδρύματος, τα πρώτα όργανα φυσικής του Α’ Γυμνασίου της Πλάκας, βιβλία, γκραβούρες, φωτογραφίες και ένα πλουσιότατο υλικό μετρήσεων, μοναδικό στον κόσμο.

Τα εκθέματα του Μουσείου και το περιεχόμενο του αρχείου του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών βρίσκονται σε συνεχή συντήρηση, διότι το Ίδρυμα διαθέτει τις πλέον μακροχρόνιες παρατηρήσεις κλιματικές, διαφόρων φαινομένων, σεισμολογικές και βεβαίως αστρονομικές της ΝΑ Ευρώπης.
Ερωτηθείς ο Πρόεδρος του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, καθηγητής Χρήστος Ζερεφός, ακαδημαϊκός, είπε ότι ο ίδιος και το προσωπικό του Ιδρύματος αισθάνονται ιδιαίτερα υπερήφανοι διότι παραδίδουν στην Ελληνική Πολιτεία άλλη μία σημαντική υπηρεσία, φέρνοντας τους ενδιαφερόμενους επισκέπτες σε επαφή με ένα ζωντανό κύτταρο έρευνας, το οποίο συνεχίζει τη μακροχρόνια ερευνητική του πορεία. Είναι προφανές ότι η συμβολή στην εκπαίδευση ενός τέτοιου ιστορικού Μουσείου είναι μεγάλη διότι αφορά σε θέματα στα οποία το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών κατ’ εξοχήν συνδράμει την Ελληνική Πολιτεία, συνεχίζοντας το ευρύ κοινωνικό του έργο για περισσότερα από 160 χρόνια. Στα θέματα αυτά συμπεριλαμβάνονται οι σεισμοί, ακραία καιρικά φαινόμενα, δασικές πυρκαγιές, η παρακολούθηση της γης από το διάστημα και η παρακολούθηση του διαστήματος από τη γη. Διανύοντας το 161ο έτος συνεχούς λειτουργίας του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, ο κ. Ζερεφός προσέθεσε ότι σήμερα το Ίδρυμα διαθέτει 5 πρώτης γραμμής ερευνητικά Ινστιτούτα, ένα ευρύτατο δίκτυο μετεωρολογικών σταθμών (η ΕΜΥ αποσπάσθηκε από το Αστεροσκοπείο τη δεκαετία του 1930), ένα ευρύ σεισμολογικό δίκτυο, ένα υπερσύγχρονο τηλεσκόπιο, τον ‘Αρίσταρχο’ και ένα μεγάλο πείραμα στην Πύλο. Εκτός από το Μουσείο και τον Γεωαστροφυσικό Περίπατο, στο λόφο των Νυμφών αποκαλύφθηκαν 3 κτίρια που κατασκευάσθηκαν στο τέλος του 19ου αιώνα από τον Ερνέστο Τσίλερ (το Διοικητήριο, το κτίριο Συγγρού και πιθανότατα το κτίριο Δωρίδη). Τέλος, σε συνεργασία με το Δήμο Αθηναίων και το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο έχει αρχίσει να δημιουργείται χώρος για την εγκατάσταση Βοτανικού κήπου.